نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عبدالمجید نورتقانی ¹
• کوثر گلدسته ²
• مهدیه پژوهانفر ¹

¹ استادیار، معماری، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران.

² دانشجوی کارشناسی ارشد، معماری، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران.

چکیده

مسکن و مشخصه‌های کالبدی آن شاخصی از وضعیت اجتماعی-اقتصادی ساکنان هستند که افراد را در معرض برچسب قرار می‌دهند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل کالبدی مؤثر در برچسب‌زنی اجتماعی-اقتصادی به ساکنان از دیدگاه دو گروه کاربر و طراح انجام شد. جهت حصول این اهداف مجموعه‌ای از عوامل کالبدی موجود در منابع را با استفاده از روش کیفی داده بنیاد شناسایی و در قالب پرسشنامه مشخصه‌های کالبدی مسکن تدوین شد و در اختیار 2 گروه افراد شامل 247 نفر کاربر با نمونه‌گیری تصادفی و 103 نفر متخصص حوزه معماری با نمونه‌گیری گلوله برفی قرار داده و نظرسنجی انجام شد. شناسایی عوامل مؤثر با محاسبه میانگین نمره کسب شده برای هر دسته (به عنوان نقطه برش) و حذف عوامل با نمره کمتر از حد تعیین شده انجام شده و از طریق تحلیل عاملی اکتشافی در  6گروه دسته بندی شدند. به منظور بررسی تفاوت دیدگاه دو گروه پاسخگو، آزمون تی مستقل مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد دیدگاه دو گروه در خصوص اثر عوامل موقعیت مکانی، سایت و بعد داخلی مسکن واجد تفاوت معنادار یافت شده است اما در دو مشخصه ساختمان و واحد مسکونی تفاوت معناداری را نشان نمی‌دهد. همچنین مشاهده شد که کاربران مشخصه‌های بعد داخلی را مهمترین عامل در تشخیص سطح اجتماعی-اقتصادی ساکنان دانسته‌اند، اما طراحان مجموعه عوامل موقعیت مکانی را به عنوان مؤثرترین دسته اعلام کرده‌اند. لذا لازم است طراحان با توجه به نظرات کاربران و استفاده هدفمند از عناصر و مشخصه‌ها در سطح عرف اقدام به طراحی نمایند؛ این فرآیند با انتقال معانی مورد پذیرش جامعه موجب کاهش القای برچسب زنی منفی به مسکن اقشار کم درآمد منجر خواهد شد.

چکیده تصویری

کلیدواژه‌ها

• مسکن
• سرنخ‌های کالبدی
• طبقه‌ی اجتماعی-اقتصادی
• برچسب زنی

عنوان مقاله [English]

Physical Housing Clues in Labeling Socio-Economic Level of Residents

نویسندگان [English]

• AbdolMajid Nourtaghani ¹
• Kowsar Goldasteh ²
• Mahdieh PazhouhanFar ¹

¹ Assistant Prof. of Architecture, Department of Engineering, Golestan University,Gorgan,Iran.

² MA. Student of Architecture, Department of Engineering, Golestan University, Gorgan,Iran.

چکیده [English]

The purpose of this study was to identify the effective physical factors in socio-economic labeling of residents from the perspective of two groups of users and designers. In order to achieve these goals, a set of physical factors in the sources was identified using systematic data base method and was developed in the form of housing physical factors questionnaire. Snowballs were placed and polls were conducted. Identification of the effective factors was performed by calculating the mean score obtained for each category (as a cut-off point) and deletion of factors with a score below the designated score and categorized into 4 groups through exploratory factor analysis. Independent t-test was used to investigate the difference between the two groups. The results showed that there was a significant difference between the two groups regarding the location, site and interior dimensions of the eligible housing. Users also found that internal dimension factors were the most important factor in determining socioeconomic status of residents, but designers identified the location factor set as the most effective category. Therefore, designers need to design according to user views and purposeful use of elements and factors at the custom level; this process reduces the induction of negative labeling to low-income housing by transferring socially accepted meanings.

کلیدواژه‌ها [English]

• Housing
• Physical Cues
• Socio-economic Status
• Labeling