نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد صادق طاهر طلوع دل ¹
• جمال الدین مهدی نژاد ¹
• سیده اشرف سادات ²

¹ دانشیار، گروه معماری، دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران.

² دانشجوی دکتری، رشته معماری، دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران.

چکیده

تبلور حس ­مکان نیز بر ارزش­ها، نگرش­ها و به ‌ویژه رفتار فردی و اجتماعی افراد در هر مکان مؤثر است. بنابراین پرداختن به این موضوع در مجتمع­های مسکونی از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف این پژوهش شناسایی درصد تأثیر مؤلفه‌های حس ­مکان به عنوان عامل ارتقای کیفیت محیط زندگی است. روش تحقیق این پژوهش از نوع تحلیل محتوا و گردآوری اطلاعات به شیوه استنادی-کتابخانه­ای به همراه پیمایش میدانی است. قلمرو پژوهش مجموعه نظریات مطرح در رابطه با حس مکان از سال 2016 1997- میلادی است. روش آماری در کسب داده­ها نیز براساس تحلیل محتوا و با بهره­گیری از نمونه­گیری هدفمند بوده است. روش تحلیل داده­ها نیز از نوع کیفی- کمی است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد، حس­ مکان عامل ارتقای کیفیت محیط زندگی در تأمین رضایتمندی ساکنین مجتمع­های مسکونی مؤثر است. بر اساس نظرات متخصصین پیشین، حس ­مکان؛ به کمک عواملی همچون، عناصر کالبدی، رفتاری و معنایی مختص هر مکان حاصل می­شود و بر این اساس برای رسیدن به حس­مکان، مؤلفه­­ ادراکی- معنایی (ذهنی) 37/5%، مؤلفه­ رفتاری (ذهنی-عینی) 32/5% و مؤلفه­ کالبدی (عینی) 30/0% اهمیت دارند. ولی طبق پیمایش میدانی و مصاحبه با متخصصین و پژوهشگران حاضر، مؤلفه‌های عینی به میزان 38/8%، مؤلفه‌های ذهنی 34/6% و مؤلفه­های رفتاری 26/6% در ایجاد حس مکان مؤثرند. بنا به نتایج کسب‌ شده از نظرات پژوهشگران پیشین و حاضر، مشخص شد که هر سه عامل عینی، ذهنی و رفتاری به‌ طور همطراز و حدودا یک سوم مقولات تشکیل دهنده عوامل حس­ مکان در ارتقاء کیفیت محیط زندگی و تحقق رضایتمندی سکونتی را در بر می­گیرند.

کلیدواژه‌ها

• حس مکان
• کیفیت زندگی
• عوامل معنایی
• عوامل رفتاری
• عوامل کالبدی

عنوان مقاله [English]

The Effect of Mental, Behavioral and Physical Factors of Sense of Place on Residential Satisfaction

نویسندگان [English]

• M. TaherTolo Del ¹
• J. M. ¹
• seyedeh ashraf sadat ²

¹ Associate Prof. of Architecture, Department of Architecture and Urban Design, Shahid Rajaee Teacher Training University, Tehran, Iran.

² PhD student, Architecture, Shahid Rajaee Teacher Training University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The sense of place crystallization also influences values, attitudes, and in particular the individual and social behavior of individuals in each location. The purpose of this research is to identify the effective components in creating a sense of opportunity to promote and enhance the quality of the living environment. Research method this research is a content analysis and data gathering in a citation-library method with field survey. The scope of this research is a set of theories about sense of place from 1997 to 2016. The research methodology was a qualitative-quantitative analysis of the findings. Research findings show that sense of place is effective in improving the quality of residential environment in satisfying residents of residential complexes. . According to past experts, sense of place is achieved through factors such as the body, the behavior and meaning of each place. Based on the opinions of the earlier experts, to reach the sense of place, mental factors 37.5%, and behavioral factors 32.5% and physical factors 30.0% are effective in quality of life. According to the results of the experts, the importance of the physical factors is 38.8% and the mental factors 34.6% and the behavioral factors are 26.6%. According to the findings of previous researchers and current researchers, it was found that all three objective, subjective and behavioral factors are equal and about one-third of the effective categories that constitute sense factors and promote quality of life environment and realization of residential satisfaction.

کلیدواژه‌ها [English]

• Sense of Place
• Living Quality
• Mental Factors
• Behavioral Factors
• Physical Factors