نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مینا رزم آرا ¹
• ملیحه تقی پور ²

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شیراز.

² استادیار ،دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز،

چکیده

مطالعات انجام شده در زمینه ارتباط میان منظر و سلامت انسان نشان می­دهد که کشش ذاتی انسان به محیط­های طبیعی، حضور در این فضاها را سبب آرامش خاطر و در نتیجه ارتقا سلامت روحی و جسمی می­نماید. منظر شفابخش، فضاهایی با قابلیت کاهش تنش و بازگشت به سلامت روان را برای افراد فراهم می­کند. با توجه به حضور تاریخی باغ  ایرانی در جای­جای کشور و نیز پارک­های شهری از سال­های اخیر، لزوم توجه و تحقیق هرچه بیشتر در این زمینه جهت آشنایی با کیفیات و پتانسیل­های این دو فضا را مشخص می­نماید. از این رو در این پژوهش ضمن دسته­بندی عملکرد شاخص­های شفابخشی منظر در قالب اثرات احساسی، شناختی، رفتاری و اجتماعی، و مؤلفه­های طراحی در سه بخش عملکردی- فعالیتی، ادراکی- معنایی و کالبدی-بصری، به ارزیابی نحوه اثربخشی هر یک در باغ ایرانی و پارک شهری پرداخته شده است. هدف مطالعه حاضر بررسی شاخص های بروز کیفیت شفابخشی منظر، که منجر به کاهش استرس و ارتقا سلامت روان می­شود، در دو زمینه متفاوت باغ ایرانی و پارک شهری است. راهبرد تحقیق در این پژوهش مشتمل بر ترکیب دو روش کمی و کیفی، و گردآوری اطلاعات در این خصوص از طریق پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده صورت گرفته است. این تحقیق باغ ارم و پارک آزادی شهر شیراز انجام شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که عملکرد شاخص­های شفابخشی در باغ ایرانی و پارک شهری متفاوت است. ابعاد ادراکی- معنایی در باغ ایرانی و ابعاد فعالیتی- عملکردی در پارک شهری اثربخشی بهتری در بهبود کیفیت شفابخشی منظر دارند. همچنین مؤلفه­های(شناختی و اجتماعی) در میان زنان و مردان در باغ ایرانی و پارک شهری تأثیر متفاوتی دارد. به طور کلی بازخورد زنان در دریافت مؤلفه‌های شفابخشی محیط در الگوی ارگانیک(پارک شهری) نسبت به مردان کمتر است. با توجه به نتایج حاصل، استخراج نقاط مثبت و منفی عملکرد شفابخشی باغ و پارک و با در نظر داشتن تفاوت­های روان­شناسی زنان و مردان، می­توان فضاهای سبز طراحی شده در منظر شهر را از جهت کیفیت شفابخشی توانمندتر نمود.

چکیده تصویری

کلیدواژه‌ها

• منظر شفابخش
• باغ ایرانی
• پارک شهری
• جنسیت

عنوان مقاله [English]

The evaluation of the effect healing landscape factors in Iranian garden and urban parks, with sexual analysis Case study: Eram garden and Azadi park

نویسندگان [English]

• Mina RazmAra ¹
• Malihe Taghi Pour ²

¹ MA. Student of Architecture, Department of Architecture, Branch of Shiraz, Islamic Azad Uni.,

² Assistant Prof. of Architecture, Department of Architecture, Branch of Shiraz, Islamic Azad Uni.

چکیده [English]

Studies in the field of the relationship between landscape and human's innate attraction to natural environments, make humans feel relaxed and consequently leads to mental and physical health. Healing landscape provides environments with reducing tension and returning to mental health. Due to the historical presence of Persian gardens all over the country and urban parks in recent years, the need for research and investigation in this field, to get familiar with the qualities and potentials of these two spaces, seems essential. Therefore, in this study, through categorizing the function of healing factors as emotional effects, cognitive, behavioral, and social and design parameters into 3 parts: Functional, perceptual-semantic, and physical-visual, the evaluation of the effect of each factor in Persian garden and the urban park is taken into account. The purpose of this study is to investigate the parameters of the quality of the healing landscape, which leads to reducing stress and improvement of mental health, in two separate fields of Persian garden and urban park. The research methodology contains both quantitative and qualitative methods and data collection has done through a questionnaire, interview, and observation. This research has done in the urban context. The results of the study demonstrate that the function of healing parameters in the Persian garden and the urban park is different. The perceptual-semantic in Persian garden and functional parameters in the urban park had greater effectiveness in the improvement of the quality of the healing landscape. Moreover, cognitive and social indicators had different effects among males and females in Persian gardens and urban parks. Considering the results of the study and the positive and negative points of healing effects in garden and park, in terms of gender differences, the designed green spaces in the urban landscape can empower quality.

کلیدواژه‌ها [English]

• Healing Landscape
• Urban parks
• Persian garden
• Gender