نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• نجما اسمعیل پور ¹
• مهدی شکیبامنش ²

¹ استادیار، گروه شهرسازی، دانشگاه یزد، یزد،ایران.

² دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

چکیده

افزونگی شاخص تغییرات مساحت شهر یزد بر جمعیت آن در 50 سال گذشته و فاصله چشمگیر تراکم خالص و ناخالص شهری، حاکی از برنامه-ریزی نامناسب در توسعه مسکن و کاربری‌های شهری و زمینه رهاشدگی و بازماندن برخی اراضی شهر از جریان توسعه منطقی است. این مساله در ناحیه 1-1هم بوضوح وجود دارد. این ناحیه با حجم بالای اراضی افتاده روبروست، فاصله تراکم ناخالص و خالص در این ناحیه بسیار بالا و تراکم جمعیتی آن طی 20 سال گذشته کمتر از تراکم شهر یزد بوده است. ماهیت پژوهش کـاربردی، روش آن توصیفی، و شـیوه گـردآوری داده‌ها اسنادی و کتابخانه‌ای است. معیارها و زیرمعیارها بر مبنای تواتر و تناسب با موضع مکانی پژوهش انتخاب شده؛ دسته‌بندی معیارهاو زیرمعیارها بر مبنای یک منطق عملیاتی، تحت مدلAHP وزن‌دهی شدند. امتیازات نهایی و امتیازات بر مبنای تکنیک تاپسیس (به تفکیک قطعه) مبنای محاسبه و تولید "نقشه ظرفیت قطعات مستعد توسعه میان‌افزا" و تعیین "میزان سطوح دارای قابلیت در هر محله" بوده است. برآیند امتیازات قطعات منجر به تولید نقشه رتبه‌بندی محلات ناحیه1-1 از حیث ظرفیت اراضی مستعد توسعه میان‌افزا در ابعاد 4 گانه‌ی کالبدی- فضایی، مدیریتی-نهادی، اقتصادی و جمعیتی- اجتماعی گردید که بیانگر پتانسیل بالای محلات محمودآباد و نصرآباد در قیاس با محلات سجادیه، یزدباف، سیدصحرا، جمهوری و کثنویه است.خروجی پژوهش بعلت توجه ضمنی به مقررات و پیشنهادات طرح‌های فرادست و امکان‌سنجی تغییرات در خلال فرآیند پژوهش، می‌تواند راهنمای مدیران شهری در اولویت‌بخشی به اقدامات عملی و یا وضع مشوق‌های ساخت‌وساز برای طیف متنوع سازندگان خرد تا انبوه‌سازان کلان در سطح ناحیه/منطقه باشد.

کلیدواژه‌ها

• سنجش و رتبه بندی
• توسعه میان‌افزا
• اراضی مستعد میان افزایی
• ناحیه 1-1
• شهر یزد

عنوان مقاله [English]

Assessing Development Capacity and Ranking Lands with Infill Development Potential (Case study: Zone 1, District1, Yazd City)

نویسندگان [English]

• Najma Esmaeelpoor ¹
• Mahdi Shakibamanesh ²

¹ Assistant Prof. of Geography and Urban Planning, Art and Architecture Faculty, University of Yazd, Yazd, Iran.

² MA. Student of Urban Planning, Facility of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The redundancy of changes index in area of Yazd over its population in the last 50 years and a significant gap between net and gross density indicate inadequate planning in development of housing and land uses, and abandonment of some lands from logical process of development. This issue is clearly existing in District 1-1. It is faced with high volume of abandoned lands, gap between gross and net densities in the region is high and its population density has been less than the density of Yazd during last 20 years. The essence of research is applied using documentary data. Criterias selected based on frequency and appropriateness to spatial position of research. Final scores and scores based on TOPSIS technique were basis for generating “Capacity map of lands with Infill Development Potential” and determining “areas with development potential in each neighborhood”. The resultant scores of plots led to production of a ranking map of neighborhoods of region 1-1 in terms of the capacity of lands with infill development potential in four dimensions: physical-spatial, managerial-institutional, economic and demographic-social which shows high potential of Mahmoudabad and Nasrbad neighborhoods, compared to other neighborhoods: Sajjadiyeh, YazdBaf, Sayed-Sahra, Jomhuri and Kathnavi. The results of this research can be known as guide for urban managers to prioritize practical actions or provide construction incentives for a variety of micro and macro builders in region/district due to considering Regulations and suggestions of the above plans and the feasibility of changes, among the research process.

کلیدواژه‌ها [English]

• Assessment and Ranking
• Infill Development
• Lands with Infill Potential
• Region 1-1
• Yazd City