معماری و شهرسازی پایدار

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

اخبار و اعلانات

بخش داوری

روند داوری

عضویت و راهنمای پابلونز

تبیین مفاهیم فرایند طراحی شهری مبتنی بر رهیافت راهبردی و اولویت‌بندی کاربست آن در پروژه‌های طراحی شهری ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 استاد، گروه معماری و شهرسازی دانشگاه تهران، پردیس هنرهای زیبا.

10.22061/jsaud.2022.8293.1949

چکیده

چکیده: باوجود اقبال مجدد رهیافت راهبردی در اواخر دهه نود میلادی و اهمیت مفاهیم حاکم بر آن به‌عنوان یک نظریه رویه‌ای، تأثیر این رهیافت بر چگونگی پیمایش فرایند طراحی ‌شهری به‌روشنی تدقیق نشده است. براین اساس پژوهش حاضر تلاشی برای شناسایی معیارها و شاخص‌های مؤثر بر پیمایش فرایند طراحی ‌شهری مبتنی بر رهیافت راهبردی و اولویت‌بندی کاربست این مفاهیم در پروژه‌های طراحی‌ شهری ایران است. به‌منظور دستیابی به اهداف مذکور ابتدا با استفاده از روش تحلیلی-توصیفی جریان‌های مؤثر بر رهیافت راهبردی، مفاهیم اساسی این رهیافت و چگونگی کاربست آن در فرایند طراحی ‌شهری در قالب چارچوب ‌ارزیابی تدقیق شده است. چارچوب ارزیابی پیشنهادی با تدوین معیارها و شاخص‌های مؤثر بر پیمایش فرایند، زمینه را برای تحلیل کیفی محتوای پروژه‌های منتخب و اولویت‌بندی شاخص‌ها و معیارهای پژوهش در نرم‌افزار SPSS 26 و با استفاده از آزمون فریدمن فراهم می‌آورد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد معیارهای مشارکت عمومی و مناسبات قدرت و شاخص‌های مرتبط با آن، کمترین اهمیت را داراست، که این امر خود به سبب اشتراک برخی از شاخص‌ها با شاخص‌های معیارهای زمینه‌گرایی، انعطاف‌پذیری، مسأله‌گرایی و مداخله‌چندسطحی به کاهش امتیاز معیارهای مذکور نیز انجام شده ‌است. برداشت نخبه‌گرایانه حرفه‌مندان از مفهوم مشارکت و مناسبات قدرت باعث شده این دو معیار تنها در سطح گفتار در پروژه‌ها لحاظ شده و کاربست شاخص‌های تبیین‌کننده آنان عملا مغفول باقی بماند. براین اساس باوجود حضور مفهوم مشارکت عمومی در پروژه‌های طراحی شهری ایران، به دلیل فقدان فرایند یادگیری اجتماعی و عدم توجه به مناسبات قدرت و نقش غیر قابل ‌انکار آن در هدایت فرایند طراحی شهری، شاخص‌های تبیین‌کننده این دو مفهوم با چالش‌های اساسی برای کاربست در پروژه‌های منتخب روبرو شده است و فرایند طراحی شهری را تنها به جنبه‌های علمی و تکنوکراتیک فضا محدود نموده و جنبه‌های اجتماعی و دموکراتیک فضا را مورد توجه قرار نداده است.

چکیده تصویری

تبیین مفاهیم فرایند طراحی شهری مبتنی بر رهیافت راهبردی و اولویت‌بندی کاربست آن در پروژه‌های طراحی شهری ایران

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Explaining the concepts of urban design process based on strategic approach and prioritizing its application in Iranian urban design projects

نویسندگان [English]

  • Saeede Alikaei 1
  • Behnaz Aminzadeh Goharrizi 2

1 Ph.D. in Urban Planning , Department of Urban planning, Collage of fine arts, Tehran Uni, Tehran, Iran.

2 Full Prof, Faculty of Urban Planning, Tehran Uni, Tehran, Iran

چکیده [English]

Despite the resurgence of the strategic approach in the late 1990s and The importance of its concepts as a procedural theory, the impact of this approach on how the urban design process is conducted has not been clearly explored. The research purpose is to identify the criteria and indicators affecting the survey of the strategic urban design process and prioritize the application of these concepts in Iranian urban design projects. For this purpose, First, using the analytical-descriptive method of flows affecting the strategic approach, the basic concepts of this approach and how it is used in the urban design process in the form of an evaluation framework have been refined. evaluation framework provides the basis for analyzing selected projects and prioritizing concepts in SPSS 26 software using Friedman test by formulating criteria and indicators affecting process. Findings show that the criteria of public participation and power relations are the least important, This has led to a decrease in the score of the mentioned criteria due to the sharing of some indicators with the criteria of contextualism, flexibility, problem-orientation and multi-level intervention. Accordingly, despite the presence of the concept of public participation in these projects, due to the lack of social learning process and lack of attention to power relations, The explanatory indicators of these two concepts face major challenges for application and limit the urban design process to the scientific and technocratic aspects of space only, and the social and democratic aspects of space are considered.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Strategic Approach
  • Urban Design Process
  • Index and Criteria
  • Prioritization
  • Iranian Urban Design Projects
مراجع
Albrechts, L. (2004). Strategic (Spatial) Planning Reexamined, Environment and Planning B: Planning and Design, 31(5), pp. 743–758. doi: 10.1068/b3065.
Albrechts, L. (2006). Bridge the Gap: From Spatial Planning to Strategic Projects, European Planning Studies, 14(10), 1487-1500. DOI: 10.1080/09654310600852464.
Barbuto, J. (2016). How is Strategy Formed in Organizations? A Multi-Disciplinary Taxonomy of Strategy-Making Approaches. Journal of Behavioral and Applied Management, 3, 822.
Bahrainy, S. (1998), Urban Design Process, University of Tehran Press, Tehran [in Persian].
Bryson, J., & Roering, W. (1988). Initiation of Strategic Planning by Governments. Public Administration Review, 48(6), 995-1004. doi:10.2307/976996.
Bryson, J. M. (2004). Strategic planning for public and nonprofit organizations: a guide to strengthening and sustaining organizational achievement. San Francisco, Jossey-Bass.
Buttoud, G., Samyn, J. (1999). Politique et planification forestières: guide pour la formulation et l’élaboration. Berne, Inter-cooperation.
Carmona, M. et.al. (2003), Public Places, Urban Spaces, London: Architectural Press [in Persian].
Carmona, M. (2014), The Place-shaping Continuum: A Theory of Urban. Design Process, Journal of Urban Design, 19(1), 2-36.
Cuthbert, A. (2011), Urban Design and Spatial Political Economy. In Companion to Urban Design, edited by T. Banerjee, and A. Loukaitou-Sideris, 84– 96. London: Routledge.
Davidoff, P. (1965). Advocacy and pluralism in planning, journal of American institute planners, november: 331-338.
De kort, I. (2009). Designing a strategic plan development approach for integrated area development projects, Dissertation to obtain the degree of doctor at the University of Twente.
Dimitriou, T. & Thompson, R.  (2007).  Strategic planning for regional development in the UK: a review of principles and practices.  Abingdon, Oxon; New York:  Routledge, http://www.loc.gov/catdir/toc/ecip076/2006039510.html.
Etzioni, A. (1967), Mixed scanning, a third approach to decision making, Public administration review, 27(5),358-392.
Forester, J. (1989), Planning in the face of power, Berkeley, CA: university of California press.
Frey, H. 1999. Designing the City: Towards a More Sustainable Urban Form, London: E & FN Spon.
Friedmann, J. (1987), Planning in the Public Domain: From Knowledge to Action, Princeton University Press, Princeton, New Jersey.
George, V.R. (1997), A Procedural Explanation for Contemporary Urban Design, journal of urban design, 2(2): 143-161.
Golkar, K. (2003). From birth to adulthood Urban design, Scientific-research Journal of Soffeh, (36), PP. 8-23 [in Persian].
Golkar, K. (2008). Urban design in action; A model for multi-level guidance and control in urban design, Quartley Joural On Archtecture & Urbanism of Abadi, 17 (56), pp. 23-43 [in Persian].
Golkar, K. (2011). urban design, process or processes? Scientific-research Journal of Soffeh, (52). PP. 99-134 [in Persian].
Hall, P. (1989). Urban and Regional Planning, London: Unwin Hyman.
Healey, P. (1997), The Communicative Turn in Planning Theory and its Implications for Spatial Strategy Formation, Environment and Planning B: Planning and Design 23/2(3): 217-234.
Healey P. (2004) The Treatment of Space and Place in the new Strategic Spatial Planning in Europe. In: Müller B., Löb S., Zimmermann K. (eds) Steuerung und Planung im Wandel. VS Verlag für Sozialwissenschaften. https://doi.org/10.1007/978-3-322-80583-6_17.
Huang, C.J (1999). Implementation of strategic planning: experience of the Florida state government, political science review, 5(3).
Jacobs, J. (1961). The life and death of great American cities. New York: random house [in Persian].
Kaufman, J.L., & Jacobs, H. (1987). A Public Planning Perspective on Strategic Planning. Journal of The American Planning Association, 53(1), 23-33. DOI: 10.1080/01944368708976632.
Lang, J. (1987), Creating Architectural Theory: The Role of the Behavioral Sciences in Environmental Design, New York: Van Nostrand Reinhold [in Persian].
Lang, j. (2005). "Urban Design: A Typology of Procedure and Products", London: Architectural Press.
Lindblom, C, E. (1959), The science of muddling through. Public administration review, 19(2), 79-88.
Mehdizadeh, J. et.al. (2018). Strategic planning of urban development (recent global experiences and its place in Iran), Armanshahr Publications, Tehran.
Mintzberg, H. (1994) ‘The Fall and Rise of Strategic Planning’, Prentice Hall International, New York.
Moughtin, C., R. Cuesta, C. Sarris, and P. Signoretta. (1999), Urban Design: Method and Techniques. Oxford: Architectural Press.
Nadimi, H. (1999). Research in the design process, Sefeh Magazine, Volume 9 (29), pp. 95-103 [in Persian].
Pakzad, J. (2006). Theoretical Basics & Process of Urban Design, Shahidi Publication, Tehran, Iran [in Persian].
Poister, T., & Streib, G. (1999). Strategic Management in the Public Sector: Concepts, Models, and Processes. Public Productivity & Management Review, 22(3), 308-325. doi:10.2307/3380706.
POS (planning officer’s society) (2009). the future of strategic spatial planning, 3.
Shieh, E & Shakibamanesh, A. (2011). Strategic spatial planning (efficient approach in urban planning system), Journal of Iranian Architecture & Urbanism(JIAU), 2(1), pp. -. doi: 10.30475/isau.2011.61938 [in Persian].
معماری و شهرسازی پایدار
دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 1
بهار و تابستان 1401
فروردین 1401
صفحه 1-20
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار