نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران

2 دانشجوی دکتری معماری، دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران

چکیده

معماری منظر حاصل ادراک انسان از محیط اطراف اوست و به مثابه یک رشته بیش از 100 سال قدمت آموزشی دارد. با این حال این رشته در ایران در سال 1380 و در مقطع کارشناسی ارشد تأسیس گردیده است. در این پژوهش از راهبرد تحلیل محتوا در رویکردی استنتاجی استفاده شده است. بررسی پارادایم­های موجود در طراحی منظر نشان دهنده حرکت از پارادایم مدیریت منابع و سیستم­ها به سمت پارادایم اکولوژی طراحی با تأکید بر احیای دوباره سلامتی و بهره­وری سیستم_های انسانی و اکولوژیکی و توجه به پویایی سیستم است که جز در سایه نگرش سیستمی ممکن نخواهد بود. در این پژوهش سرفصل دروه کارشناسی ارشد معماری منظر مصوب وزارت علوم در 2 رویکرد کمی و کیفی مورد بررسی قرار گرفته است. از نظر کمی میزان ساعات دروس عملی و نظری در این رشته تقریبا با هم برابرند. تحلیل محتوای دروس این رشته بر اساس پایه­های 9 گانه آموزش سیستمی در معماری منظر که توسط ماتلاک پیشنهاد شده، صورت پذیرفته است. این موارد عبارتند از: پایه­های طبیعی، مدیریتی، تلفیقی، میان­رشته­ای، اخلاقی، ارزشی، هدایت­گری، کاربردی و اقتصادی. نتایج نشان می­دهند که مجموعه دروس «طراحی منظر و محیط (1و 2و 3)» بیشترین توجه را به نگرش سیستمی در آموزش معماری منظر دارند. پس از آن «ساختار منظر و محیط» و «قوانین محیط و نظام­های طبیعی پویا» به ترتیب در مرتبه­های دوم و سوم قرار دارند. همچنین بیشترین توجهات به پایه­های «طبیعی»، «کاربردی» و «مدیریتی» بوده و پایه­های «هدایت­گری» و «میان­رشته­ای» کمترین توجه را داشته­اند که نشان دهنده اهتمام به ابعاد اکولوژیکی منظر در برابر ابعاد اجتماعی منظر است. در کل وضعیت سرفصل دروس تنظیم شده با توجه به اهداف نگرش سیستم­محور، «متوسط» ارزیابی می­شود. توجه به طراحی مشارکتی، طراحی جمعی، لزوم توجه به روش­های پژوهش میدانی، پیمایش اجتماعی و سنجش رفتار مردم در فضاهای باز و ارزیابی ترجیحات عمومی و لزوم توجه به جامعه­شناسی منظر از جمله مواردی است که توصیه می­شود در بازنویسی دروس و اهداف آنها و یا تعریف دروس جدید مد نظر قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Course syllabus content analysis of landscape architecture Based on systemic approach in landscape education & design

نویسندگان [English]

  • M. Feizi 1
  • Ali Asadpour 2

1 Professor, School of Architecture and Environmental Design, IUST

2 PhD candidate in landscape architecture

چکیده [English]

The first M.sc degree in landscape architecture has been established more than 10 years ago in Iranian Universities. Less researches have done in the field of content analyzing by assessing its suitability and validity. In this paper content analysis in inductive approach has been used to study syllabus of landscape architecture approved by Ministry of Science, Research and Technology in qualitative and quantitative approach. The few hours of theoretical and practical courses in this field are almost identical. The content analysis has been organized by applying 9 basics systemic approaches in Landscape education, introduced by Motloch (consist of naturally, management, consolidated, interdisciplinary, ethical, values, guidance, practical and economic). The results show that the lessons of "Landscape Design and Environment (1, 2, and 3)" consist of the most attention to the systematic approach to the teaching of landscape architecture. After "The structure of landscape and environment" and "environmental laws and dynamic natural systems" are the second and third rank respectively. Most attentions has been paid to the "naturally", "practical" and "management" basis and "guidance" and "interdisciplinary" basis had the least effort which represents that the dimensions of the ecological perspective is pioneer rather than social dimension. The participatory design, community design, attention to methods of field research, survey and assessment of people's behavior in open spaces and public preferences assessment and attention to the sociological perspective, in revising the courses and their goals or new ones could be considered as suggestions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Landscape education
  • Landscape Architecture
  • Systemic approach
  • Ecology
  • Social approach