نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• منصوره فرخی ¹
• راضیه لبیب زاده ²
• حسین ذبیحی ³

¹ پژوهشگر دکتری معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

² استادیار گروه معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

³ دانشیارگروه شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

پایداری اجتماعی یکی از اجزای اصلی توسعه پایدار به شمار می‌رود که ضمن تاکید بر ارزش‌ها، باورها و نیازهای اجتماعی، رسیدن به اجتماع پایدار را در چشم‌انداز مطلوب یک اجتماع انسانی قرارداده، در جهت تامین نیازهای انسان و بهبود تعامل انسان و فضای معماری می‌کوشد. یکی از دلایل عدم مقبولیت و رضایتمندی دانشجویان معماری از فضای آموزشی عدم توجه به مولفه‌های پایداری اجتماعی می‌باشد. طراحی فضای دانشکده‌های معماری با توجه به آنکه مکانی برای آموزش طراحان آینده به شمار می‌روند نیاز به توجه و بازبینی مجدد دارند. پایداری اجتماعی مکان به عنوان عاملی تاثیرگذار در جهت ارتقا کیفیت فضایی مکان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که در جهت افزایش و تداوم حضور کاربران در کالبد مکان گام برمی‌دارد. با توجه به اهمیت موضوع پژوهش حاضر به تبیین مدل مفهومی و چارچوب نظری تاثیر پایداری اجتماعی مکان در ارتقا کیفیت کالبدی فضایی دانشکده هنر و معماری می پردازد.

پژوهش پیش رو از لحاظ هدف توسعه ای کاربردی بوده و از روش های کمی و کیفی بهره برده است. در گردآوری داده ها علاوه بر مطالعات کتابخانه ای شیوه میدانی توزیع پرسش نامه در جامعه آماری دانشکده هنرهای زیبای تهران نیز مورد استفاده قرار گرفته است. با مطالعات نظری حاصل از اندیشه صاحبنظران، مدلی مفهومی تدوین گردیده و تحلیل داده ها نیز به شیوه میانگین گیری و همچنین تکنیک الگوریتم شانون با استفاده از نرم آفزارهای آماری صورت گرفته است. در نهایت با توجه به نتایج حاصل به نظر می‌رسد دانشجویان نسبت به مسائل غیرکالبدی و ذهنی که حس امنیت و تعلق خاطر را در آنها برمی‌انگیزد دقت نظر بیشتری دارند، هرچند وجود امکانات مناسب و متناسب با رشته‌ معماری، دسترسی پذیری مناسب و خوانا بودن فضا نیز از اهمیت به سزایی برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

• پایداری اجتماعی مکان
• مدل مفهومی
• کیفیت فضا
• دانشکده معماری

موضوعات

• معماری و شهرسازی

عنوان مقاله [English]

"Formulating a Place-Based Social Sustainability Model Aimed at Enhancing the Spatial and Physical Quality of Art and Architecture Faculties: A Student-Centered Approach (Case Study: Faculty of Fine Arts, University of Tehran)"

نویسندگان [English]

• Mansoureh Farokhi ¹
• Razieh Labibzadeh ²
• hosein zabihi ³

¹ PhD Candidate, Department of Architecture, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

² Assistant Professor, Department of Architecture, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

³ Associate Professor, Department of urban planning, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Abstract



Introduction:

Social sustainability is a fundamental dimension of sustainable development, emphasizing social values, beliefs, and needs to foster a vision of a sustainable society. In the context of architectural education, a lack of attention to social sustainability principles is among the main causes of dissatisfaction with educational spaces. Given that architecture schools are responsible for training future designers, the spatial design of these institutions requires careful review and redesign, with a specific focus on place-based social sustainability as a driver of improved spatial and physical quality.



Methods:

This applied research adopts a mixed-methods approach, combining both qualitative and quantitative data collection and analysis. Data were gathered through literature review and field research, including a survey distributed among students of the Faculty of Fine Arts at the University of Tehran. A conceptual model was developed based on expert theories and literature. The collected data were analyzed using statistical software, employing mean analysis and the Shannon entropy algorithm to identify and prioritize key factors.



Results:

Findings show that students place greater emphasis on non-physical and subjective aspects of the educational environment, particularly those related to a sense of security and belonging. At the same time, physical attributes such as the availability of appropriate facilities, spatial legibility, and accessibility were also recognized as significantly important.



Discussion:

The study highlights the critical role of place-based social sustainability in shaping the spatial and physical quality of architecture schools. It suggests that design strategies that address both tangible and intangible user needs can enhance the overall educational experience. The proposed conceptual model provides a framework for future interventions aimed at improving student satisfaction and long-term engagement with academic spaces.

کلیدواژه‌ها [English]

• Place-Based Social Sustainability
• Conceptual Model
• Spatial Quality
• Architecture Faculty