نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 دانشجوی کارشناسی‎ارشد معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

چکیده

یادمان گرایی، یکی از گرایش­های تأثیرگذار در معماری معاصر به شمار می­رود. معماری یادمانی نوعی از معماری است که آن را اوج طراحی معماری دانسته­اند. از سوی دیگر جریانات و گرایش­های معماری معاصر جهان، بیش از هر زمان دیگر بر روی مباحث معماری پایدار و معماری انرژی کارا، تمرکز کرده­اند. هدف اصلی این مقاله تحلیل نسبت دو مفهوم «یادمان گرایی» و «پایداری» در معماری معاصر ایران است. برای تحلیل این نسبت، پنجاه باب از مساجد معاصر ایران به طور تصادفی، به عنوان نمونه انتخاب شدند. مروری بر ادبیات تخصصی موضوع نشان دهنده آن است که در حوزه نظر، مفهوم یادمان گرایی، ناظر بر تمرکز بر حوزه طراحی معماری به عنوان یک امر خلاقانه و هنری است. از سوی دیگر مفهوم پایداری، ناظر بر تمرکز بر حوزه کارایی اثر معماری و در اصل یک موضوع عملکردی شناخته می­شود. به عبارت دیگر تحلیل نسبت یادمان گرایی و پایداری در معماری معاصر ایران، نمودی از تعامل و تقابل خلاقیت هنری و کارایی به شمار می­رود. بر اساس چارچوب نظری پژوهش، پنج مفهوم طراحانه برای تحلیل آثار مورد استفاده قرار گرفتند که عبارتند از: 1- ایده­های ساختار دهنده طرح (مفهوم) 2- شکل و فرم در بنا 3- هویت 4- مصالح در بنا 5- فناوری ساخت 6- رابطه با بافت و محیط پیرامون 7- یادمانی بودن. دستاوردهای پژوهش نشان دهنده آن است که در شرایط کلی ارتباط عمیقی میان دو مفهوم پایداری و یادمانی بودن مشاهده می­شود. همبستگی مفهوم یادمانی بودن با پایداری با روایی 48/0 شامل روایی همبستگی با پایداری زیست­محیطی با 68/0، پایداری اجتماعی و فرهنگی 51/0 و پایداری اقتصادی با 24/0 نشان دهنده نوعی تعامل میان این دو مفهوم است. عدد همبستگی و روایی مربوط نشان می­دهد که هرچند همبستگی کلی وجود دارد. در عمل متغیرهای متنوع و متعددی وجود دارند که آن­ها بر نتیجه اثر می­گذارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Interaction of Monumentalism and Sustainability in Contemporary Architecture of Iran

نویسندگان [English]

  • Mohammad Javad Mahdavinejad 1
  • Monireh Bahrami 2

1 Associate Prof. of Architecture, Faculty of Art and Architecture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.

2 M.Sc. Student of Architecture, Faculty of Art and Architecture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Monumental architecture is a kind of architecture which concentrated on architectural design process more than other kinds of contemporary architectural trends. Thus monumental architecture may be seen as the most artistic and creative kind of architectural design process in which monumentality enjoys high position in architectural design priorities. In other hand, social sustainability as well as sustainability especially energy efficient architecture stands as one of the most functionalistic architecture. Therefore sustainable architecture may be seen as the most functionalistic architecture in comparison with monumental architecture. Theoretical framework highlights sustainable architecture may be analyzed in three branches such as: 1- economic sustainability: materials and technology; 2- socio-cultural sustainability: identity, concept, and form and shape; and 3- environmental sustainability: context. Fifty outstanding contemporary mosques selected randomly from among contemporary mosques of Iran which were built after Islamic revolution of Iran. The results of the paper show that there is a meaningful correlation between monumentalism and sustainability in contemporary Iranian architecture. Monumentality correlated with environmental sustainability more than other factors which emphasize on the role of architectural context in reification and materializing more sustainable architecture. Surprisingly the level of monumentality correlates with level of sustainability. Qualitative analysis based on quantitative findings emphases on role of contemporary mosque in this kind of result which show interaction of monumentality and sustainability in contemporary Iranian architecture.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Monumentalism
  • Contemporary Architecture of Iran
  • Contemporary Mosques
  • Sustainable Architecture