نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد مولایی قلیچی ¹
• ابوالفضل مشکینی ²
• امیر خاوریان گرمسیر ³

¹ تهران- امیر آباد شمالی دانشگاه تهران

² دانشگاه تربیت مدرس

³ دانشگاه تهران

چکیده

امروزه، وجود مشکلات گسترده در راه توسعه‌ی شهرها، نیاز مبرم به توسعه پایدار شهری را روز به روز نمایان می‌کند. در این راستا، توجه به توسعه کالبدی شهر، یک ضرورت اساسی در برنامه های توسعه پایدار شهری است. در ایران گسترش سریع فیزیکی شهرها در قالب رشد بدون برنامه و ناموزون در راستای علل مختلف از جمله مهاجرت های بی رویه یکی از مشکلات اساسی شهرها محسوب شده که پدیده ای تحت عنوان پراکنده رویی از نتایج رشد این گونه می باشد.
هدف اصلی این پژوهش بررسی مفاهیم رشد و توسعه شهری و سنجش پراکنده رویی منطقه 2 تهران است که در این راستا از شاخص های موران، ضریب جینی و شاخص های تراکمی جهت سنجش الگوی پراکنده رویی در منطقه مورد مطالعه استفاده گردید.
نتایج حاصل نشان داد گسترش فیزیکی منطقه دارای الگوی پراکنده رویی می باشد که این امر در ساختار فضایی منطقه نارسایی‌هایی را ایجاد کرده است. اما با پیاده سازی شاخص های تراکمی مشخص گردید که با به‌کارگیری سیاست های افزایش تراکم در سال‌های اخیر در منطقه 2 تهران، فرایند پراکنده رویی در محدوده مورد مطالعه اندکی کاهش یافته و حرکت به سوی رشد هوشمند تا حدی عملی گردیده است. در نهایت با مشخص شدن نوع الگوی توسعه منطقه 2 تهران، در زمینه کاهش پراکنده رویی پیشنهادهایی ارائه گردیده است.

کلیدواژه‌ها

• توسعه کالبدی
• پراکنده رویی شهری
• شاخص‌های تراکمی
• منطقه 2 تهران

20.1001.1.25886274.1395.4.2.4.3

عنوان مقاله [English]

Trends of urban sprawl and sustainable spatial development planning (case study: Region 2 in Tehran city)

نویسندگان [English]

• M. Molaei Qelichi ¹
• A. Meshkini ²
• A. R. Khavarian Garmsir ³

¹

²

³

چکیده [English]

The physical development of the city is an essential element in any integrated urban development program. The rapid expansion in the physical form of cities in an unplanned and uneven growth in line with the various causes of irregular migration is considered one of the major problems in Iran's cities which can result in urban sprawl. The main objective of this study was to investigate the implications of urban development and measuring the urban sprawl in Tehran's Region 2 using Moran Index, GINI and aggregation indicators. results showed that the physical expansion of this region has a sprawl pattern which has a profound influence on the spatial structure of this area. With the application of aggregation indicators, it was found that increasing aggregation in Tehran's District 2 has decreased slightly in this area in recent years and has proven that applying such policy towards developing smart growth is partly practical. Finally, the result of this study has been used to suggest practical proposals towards reduction of urban sprawl in Tehran's region 2.

کلیدواژه‌ها [English]

• Physical development
• Urban sprawl growth
• aggregation indicators
• Tehran's Region 2