نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مژده عرفانی ¹
• سید حسین بحرینی ²
• منوچهر طبیبیان ³

¹ دانش‌آموخته دکترای شهرسازی، گروه شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.

² استاد گروه شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران

³ استاد گروه شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران.

چکیده

عدم درک مفهوم «پویای» منظر، فقدان توجه به «رویکرد کل­نگر» آن و استفاده از روش‌های سنتی در مطالعات طرح‌های توسعه شهری به شکل‌گیری مناظری در شهرها منجر شده که توانایی پاسخ­ گویی به نیازهای شهروندان را در طول زمان ندارد. بنابراین با توجه به ناکارآمدی و عدم همخوانی شیوه مطالعات طرح‌های توسعه شهری ایران با تغییرپذیری شهر کنونی، ضروری است، تا نگرشی متناسب با شرایط شهری امروز اتخاذ شود. تفکر نوین «شهرسازی منظر» با «کلی­نگری» نسبت به مفهوم منظر و پذیرش «عدم قطعیت» شهر در حال تحول، عرصه موضوعی جدیدی را در ادبیات جهانی مطرح نموده است. از این­ رو پژوهش حاضر درصدد بهره‌گیری از این تفکر در راستای ایجاد تغییر نگرشی در شیوه مطالعات طرح‌های توسعه شهری ایران، به‌ ویژه «سند جامع ارتقای کیفی سیما و منظر شهری» است. این پژوهش سعی دارد با استفاده از روش تحلیل محتوا، بررسی تطبیقی چارچوب نظری تفکر شهرسازی منظر با نظام شهرسازی معاصر ایران و مطالعه موردی، شرایط کاربرد این تفکر را در ایران معرفی نماید. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که علاوه بر کلی‌نگری نسبت به مفهوم پویای منظر، تلفیق مفاهیم برنامه‌ریزی و طراحی از مقیاس کلان به خرد در فرایندی یک­پارچه، پویا و برگشت‌پذیر، به‌روز نمودن قوانین و ضوابط مربوط به منظر شهری (به‌ عنوان ابزار قانونی و حقوقی) و ایجاد سازوکارهایی برای ارتقاء جایگاه حقیقی نهادهای محلی و مردمی در روند طراحی و برنامه‌ریزی محیط شهری، از پیش‌نیازهای لازم برای کاربردی نمودن این تفکر در نظام شهرسازی ایران است.

چکیده تصویری

کلیدواژه‌ها

• منظر
• شهرسازی منظر
• نظام شهرسازی معاصر ایران
• طرح جامع سیما و منظر شهر کرج

عنوان مقاله [English]

Utilizing Landscape Urbanism Theory in Urban Development Plans Studying Process in Iran (Case Study: Karaj Landscape Comprehensive Plan)

نویسندگان [English]

• mojde Erfani ¹
• Hossein Bahrainy ²
• Manouchehr Tabibian ³

¹ PhD. Holder, Department of Urban Planning, Qazvin Branch, Islamic Azad Uni., Qazvin, Iran.

² Prof., Department of Urban and Regional Planning, Faculty of Fine Arts, Uni. of Tehran, Tehran, Iran.

³ Prof., Department of Urban and Regional Planning, Faculty of Fine Arts, Uni. of Tehran, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Lack of attention to the "dynamic" concept of the landscape, the "holistic" approach to it, as well as the use of conventional methods in the study of urban development projects, has shaped the urban landscape that is unable to meet the demands of its inhabitants over time. Therefore, considering the ineffectiveness and divergence of the study method in the urban development plans of Iran with the diversity of today's city, it is necessary to adopt an appropriate attitude to today's urban conditions. Landscape Urbanism theory with a general approach to the concept of landscape and accepting the uncertainty of the evolving city, has raised a new field in global literature. The purpose of this paper is to use the Landscape Urbanism theory to change the method of studies in urban development projects of Iran, especially the "Comprehensive Quality Improvement Document for Urban Landscape." The methods of this qualitative research are Content Analysis, Comparative Study and Case Study. The results of this study show that the use of Landscape Urbanism theory in Iran requires understanding theoretical content, updating the urban landscape rules and improving the status of local institutions in the urban design and planning process.

کلیدواژه‌ها [English]

• Landscape
• Landscape Urbanism
• Contemporary Urban Planning System of Iran
• Karaj Landscape Comprehensive Plan