نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار، دانشکده مدیریت و حسابداری، پردیس فارابی دانشگاه تهران، واحد قم، ایران.
2 کارشناسی ارشد، برنامه‌ریزی آمایش سرزمین، دانشگاه تهران، واحد قم، ایران.
3 دانشجوی دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، تهران، ایران.
چکیده
در سده بیستویکم مسأله فرم و شکل، یـا چگونگی رشد و توسعه شهر در فضا، که همسو با آموزههای پایداری شهرها باشد، یکی از دغدغههای اساسی متخصصان و دانشمندان شهری به شمار میرود. این دغدغه در قالب رشد پراکنده شهری در بسیاری از شهرها به عنوان یک مشکل اساسی بروز و نمود یافته است و شهر تهران نیز از این مشکل در امان نمانده است. از آنجایی که شناخت ماهیت، علل و پیامدهای هر پدیده، محقق را در مسیر صحیحی از شناخت و حل مسأله یاری میدهد، پژوهش حاضر، بر آن شد تا با بررسی الگوی رشد منطقه 22 شهر تهران، به اولویت‌بندی نیروهای تأثیرگذار و تأثیرپذیر در دوره ده ساله بپردازد. روش تحقیق با توجه به ماهیت موضوع، اهداف و سوألات تحقیق، به صورت کتابخانه‌ای و پیمایشی، با استفاده از ابزارهای مشاهده، پرسشنامه است. شناسایی الگوی رشد منطقه با استفاده از مدل آنتروپی شانون و هلدرن انجام شده؛ داده‌های اولویت‌بندی و شناسایی نیروهای تأثیرگذار و تأثیرپذیر نیز با استفاده از فرآیند تحلیل شبکهای و مدل تحلیل ساختاری مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفته است. بر مبنای نتایج به دست آمده مدل آنتروپی شانون، منطقه 22، طی 10 سال، الگوی رشد پراکنده داشته و بر اساس مدل هلدرن، تأثیر توسعه فیزیکی رشد منطقه بیش از افزایش جمعیت آن بوده است. همچنین نتایج نهایی برتری اولویت‌ها نشان میدهد، به ترتیب «افزایش قیمت زمین» و «استقلال در تصمیم‌گیری (دولتی/ خصوصی)» و «بورس‌بازی و سوداگری زمین» از اهمیت بیشتری نسبت به سایر پارامترها برخوردار بوده است. در همین راستا عوامل تأثیرپذیر از رشد پراکنده منطقه 22 تهران عبارت از «کاهش فعالیت بدنی»، «تخریب خاک»، « افزایش مصرف سوخت و انرژی»، «آلودگی هوا»، «از بین رفتن زمین‌های کشاورزی»، «از بین رفتن اکوسیستم و حیات وحش»، «افزایش دما» است.
چکیده تصویری
)
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Urban Sprawl, Compact City, Urban Form, Sustainable Development, Smart Growth, Tehran.
نویسندگان [English]
- Amin Faraji 1
- Zahra Yousefi 2
- M. Alian 3
1 Assistant Prof., Department of Management and Accounting, Tehran Uni., Branch of Qom, Qom, Iran.
2 M.Sc. Student of Spatial Planning, Tehran Uni., Branch of Qom, Qom, Iran.
3 Ph.D. Student of Science and Research Branch, Islamic Azad Uni., Young Researchers and Elites Club, Tehran, Iran.
چکیده [English]
In the twenty-first century, the problem of the form and shape or how the city grows in space, consistent with the city's sustainability teachings, is one of the main concerns of urban experts and scientists. This concern in the form of urban dispersal growth has emerged in many cities as a major problem, and Tehran has not escaped this problem. Therefore, the present study attempts to prioritize influential forces during the ten-year period by examining the pattern of growth in Tehran's 22nd district. The identification of the region's growth pattern was carried out using the Shannon Entropy and Hellendron model, and the data of prioritization and identification of effective and influential forces were analyzed using the Analytic Network Process (ANP) and structural analysis model. Based on the obtained results, Shannon entropy model, district 22, has been scattered over 10 years. Based on the Heldron model, the effect of physical development of the region's growth was more than its population growth. Also, the findings show "land price increase”, "independence in decision making (public / private)" and "bourgeoisie and land market" are more important than other parameters. In this regard, the influential factors of the dispersed growth of Tehran's district 22 include "reduced physical activity", "soil degradation", "increased fuel and energy consumption", "pollution", "destruction of agricultural land", "the destruction of the ecosystem and wildlife” and “rise in temperature".
کلیدواژه‌ها [English]
- Urban Sprawl
- Compact City
- Sustainable Development
- smart growth
- Tehran
)