نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فاطمه حنیفه ¹
• حجت الله رشیدکلویر ²
• شعیب کاسه گرمحمدی ³
• عباس ابوالقاسمی ⁴

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد، معماری، دانشکده فنی مهندسی، محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

² استادیار، معماری، دانشکده فنی مهندسی، محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

³ گروه معماری، واحد رشت، دانشگاه آزاداسلامی، رشت، ایران.

⁴ استاد، روان‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، گیلان، رشت، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر، پیش‌بینی تمایلات اجتماعی بر اساس شاخص‌های قلمروگرایی در ساکنان مجتمع‌های مسکونی در مقیاس واحد همسایگی است. پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی بوده و جامعه آماری آن را، 439 خانوار ساکن در 4 مجتمع مسکونی واقع در شهر رشت با حجم نمونه 186 خانوار در دسترس، تشکیل داده است. برای گردآوری داده‌ها، از چک‌لیست  محقق ساخته در 5 حوزه پژوهش، بهره گیری شد که بر اساس تمایلات ساکنین، مورد سنجش قرار گرفت. داده‌های به ‌دست ‌آمده، با  استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه، تجزیه‌وتحلیل شد. نتایج ضریب همبستگی نشان داد، تمامی 14 شاخص قلمروگرایی، رابطه معناداری با تمایل اجتماعی دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که 53/6 درصد از واریانس تمایل اجتماعی در زمینه­ کالبدی، توسط شاخص‌های مفاصل فضایی، الگوی معماری و میزان محصور بودن، 17/8 درصد از آن در زمینه معنایی توسط احساس کنترل، احساس خودشکوفایی و احساس رضایت پیش‌بینی می‌گردد. همچنین سهم حوزه زمینه‌ای با مؤلفه امنیت، 4 درصد و سهم حوزه فعالیتی_رفتاری با مؤلفه‌های، زمان و دوره تکرار، خلوت، صمیمیت فضایی و تراکم 85 درصد از واریانس تمایل اجتماعی است. یافته‌ها حاکی از آن است که طراحی مجتمع مسکونی به‌ موازات کنترل قلمرو، سبب ایجاد انگیزش و تمایل، خوش‌بینی، امید به آینده و در نهایت تعامل اجتماعی خواهد شد. هر قلمرو می‌تواند مکانی برای روابط اجتماعی مهیا سازد، نشانه‌ای از هویت افراد را فراهم کند و به نحو بی‌نظیری به تمام آن جمع یا گروه تسری دهد.

چکیده تصویری

کلیدواژه‌ها

• تمایل اجتماعی
• قلمرو گرایی
• مجتمع مسکونی
• شهر رشت

عنوان مقاله [English]

Predicting Social Tendencies Based on Territoriality Indices in Inhabitants of Residential Complexes in Rasht

نویسندگان [English]

• Fatemeh Hanifeh ¹
• Hojjatollah Rashid Kolvir ²
• Shoaib Kasehgar Mohammadi ³
• Abbas Abolghasemi ⁴

¹ M.A. Student, Department of Architecture, Uni. of Mohaghegh Ardabili, Ardebil, Iran.

² Assistant Prof. Department of Architecture Faculty of Engineering University of Mohaghegh Ardabili Ardabil, Iran.

³ Department of Architecture, Islamic Azad University, Rasht Branch, Iran.

⁴ Prof., Department of Psychology, Faculty of Literature and Humanities, Uni. of Guilan, Rasht. Iran.

چکیده [English]

The purpose of the current study is to predict social tendencies based on territoriality indices in inhabitants of residential complexes. This research is descriptive and correlational, and the population is 439 households living in 4 residential complexes in Rasht with a sample size of 186 available households. To collect data, a researcher-made checklist was used in five areas of research and was measured based on the residents' tendencies. Data were analyzed using Pearson correlation coefficient and multiple regression analysis. The results of correlation coefficient showed that all 14 indices of territoriality have a significant relationship with social tendency. The results of regression analysis showed that 53.6% of the variance of social tendency in physical basis is predicted by the parameters of spatial joints, architectural pattern and enclosure rate and 17.8% of it in semantic basis is predicted by sense of control, self-actualization and satisfaction. The contribution of the background domain with the security component is 4% and the contribution of the activity-behavioral domain with the components of time and period of repetition, privacy, spatial intimacy and density is 85% of the variance of social tendency. These findings suggest that the design of the residential complex along with the control of territory, creates motivation and desire, optimism, hope for the future, and eventually social interaction

کلیدواژه‌ها [English]

• Social tendency
• Territoriality
• Residential Complex
• Rasht