نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محسن بینا ¹
• کوثر رحمتیان ²

¹ گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول، دزفول، ایران.

² دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه صنعتی جندی‌شاپور دزفول، دزفول، ایران

چکیده

مقدمه: انتخاب معماری متناسب با اقلیم هر منطقه مسئله‌ای است که همواره مورد توجه بشر بخصوص معماران بوده است. معماری در پناه خاک نیز یک رویکرد طراحی است که از دوره باستان در تمدن‌های مختلف برای مقابله با شرایط بد آب و هوایی از قبیل گرما، طوفان و ... وجود داشته است. همین‌طور در شهر دزفول که در گذشته از فضای مسکونی که شوادون نام داشت در ماه‌های گرم سال برای فرار از شرایط طاقت‌فرسای اقلیمی استفاده می‌شد. هدف اصلی این تحقیق معرفی ایده معماری در پناه زمین و بررسی اثرات آن برآسایش ساکنین و میزان مصرف انرژی در تمام فصول سال در اقلیم مورد نظر است.
روش تحقیق: در این تحقیق با شبیه‌سازی در نرم‌افزار دیزاین بیلدر به بررسی و مقایسه عملکرد حرارتی و روشنایی دو بنا طراحی‌شده، یکی در پناه زمین و دیگری به‌عنوان شاهد روی سطح زمین، پرداخته‌شده است.
نتایج و بحث: در این پژوهش به بررسی مواردی از قبیل تهویه و نور(که معماری خاک پناه به‌طور طبیعی از آن کم‌بهره است و برای بهبود شرایط نیاز به مصرف انرژی زیادی دارد) و میزان مصرف انرژی سرمایش و گرمایش و دما هوا داخل ساختمان که چه اندازه به شرایط مطلوب دمایی نزدیک است پرداخته‌شده. راهکارهایی جهت اصلاح و بهبود این شرایط از قبیل گودال باغچه، نورگیر سقفی، پنجره دوجداره، سایبان، عایق حرارتی و ...ارائه‌شده است.
نتیجه‌گیری: در نتیجه‌ ضمن اینکه ساختمان خاک پناه نسبت به حالت شاهد (در روی سطح زمین)، از لحاظ دما هوا داخل ساختمان 56/6 درصد به حالت مطلوب نزدیکتر بود؛ میزان مصرف انرژی سالانه بدست آمده نیز نشان داد: به لحاظ تهویه 3/28 درصد، انرژی روشنایی 16/15 درصد، انرژی سرمایشی 85/42 درصد و انرژی گرمایشی 16/46 درصد، از حالت بهینه‌تری برخوردار بود.

کلیدواژه‌ها

• معماری خاک پناه
• شوادون
• دزفول
• مصرف انرژی ساختمان
• آسایش

موضوعات

• معماری و شهرسازی

عنوان مقاله [English]

Energy consumption reduction in earth-sheltered buildings in the hot and dry climate (Case Study: Dezful)

نویسندگان [English]

• Mohsen Bina ¹
• Kousar Rahmatian ²

¹ Department of Architecture, Faculty of Architecture and Urban Planning, Jundi-shapur Uni. of Technology, Dezful, Iran.

² Architecture and Urban Planning, Jundi Shapour Uni. of Technology,, Dezful, Iran.

چکیده [English]

The selection of architecture suitable for each climate is a case always considered by individuals, especially architects. Earth-sheltered architecture is also a design approach that has existed since the ancient era in different civilizations to cope with bad weather conditions, such as hot climates, storms, etc. like Dezful city where the residential spaces called Shavadoon were used in hot months of the year to overcome the extreme climate conditions. Now, many nonrenewable energies are wasted in the residential sector, causing environmental pollution. Therefore, the main purpose of this study is to introduce the earth-sheltered architecture idea and examine its effects on the residents' comfort and energy consumption over all seasons in the considered climate. In this study with the empirical method, the written references are reviewed through DesignBuilder Software based on simulation technique, and thermal and illumination performance is compared in two buildings: one designed with an earth-sheltered technique and another as the control design on the ground surface. This study examines some cases, such as ventilation and light that are less used naturally in earth-sheltered architecture that requires high energy consumption to improve conditions. Moreover, this study measures the rate of cooling and heating energy consumption and air temperature inside the building considering how much it is close to the optimum temperature conditions. Some solutions have been proposed to correct and improve these conditions: north-facing and south-facing building orientation, placing south-facing doors and windows, and use of natural daylight, garden pit, skylight, double-glazed window, awning, and heat and humidity insulation. These solutions have changed the earth-sheltered building compared with baseline mode leading to less energy consumption rather than the building designed on the surface. This case also results in better ventilation, and air conditioning and less illuminance energy rather than the base mode of earth-sheltered building. It is finally concluded that there is 28.3%, 15.16%, 6.56%, 42.85%, and 46.16% more optimum conditions in ventilation, illuminance or lighting energy consumption, indoor air temperature, cooling energy consumption, and heating energy consumption, respectively in the earth-sheltered building compared to the land surface case

کلیدواژه‌ها [English]

• Earth-sheltered architecture
• Shavadoon
• Dezful
• Building energy consumption
• comfort