نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سوسن شیروانی مقدم ¹
• ساناز سعیدی مفرد ²

¹ کارشناسی ارشد، برنامه‌ریزی شهری، گروه شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران.

² استادیار، گروه شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران.

چکیده

توسعه فیزیکی شهرها، فرایندی پویا و مداوم است که طی آن توسعه افقی و عمودی رخ می­دهد. این روند توسعه منجر به تغییرات فراوانی در ویژگی­های فیزیکی سطح زمین، انرژی آزاد شده، آلودگی هوا، دما و در نتیجه تغییر اقلیم در شهرها می­شود. یکی از بزرگترین تهدیدات توسعه شهرنشینی که باعث تغییر اقلیم شهری شده، پدیده جزایر حرارتی است. این پدیده ناشی از گسترش نابودی پوشش­های طبیعی سطح زمین است که جای خود را به جاده­ها، ساختمان­ها، کارخانه­ها و سایر تأسیسات شهری می­دهد. این پژوهش با هدف سنجش اثرگذاری توزیع فضایی جمعیت بر عملکرد جزایر حرارتی شهری صورت پذیرفته است. بدین منظور برای سنجش توزیع فضایی جمعیت در مناطق 13گانه کلان­شهر مشهد از ضریب آنتروپی نسبی استفاده شده و سپس حداکثر شدت جزایر حرارتی با استفاده از معادله عددی- نظری Oke محاسبه شد. پس از تحلیل خوشه­ای سلسله مراتبی، نتایج حاصل نشان داد رابطه­ای نسبی میان توزیع فضایی جمعیت و شدت جزایر حرارتی وجود دارد که در برخی مناطق این رابطه مستقیم و در برخی دیگر دارای رابطه معکوس است. بررسی دقیقتر با استفاده از ضریب همبستگی اسپیرمن، نشان دهنده ارتباط مستقیم و مطلق تراکم خالص جمعیت با بیشینه شدت جزایر حرارتی شهری است.

چکیده تصویری

کلیدواژه‌ها

• توزیع فضایی جمعیت
• تغییر اقلیم شهری
• جزایر حرارتی
• شهر مشهد

عنوان مقاله [English]

The evaluation effectiveness of spatial distribution of population on urban climate change with emphasis on Heat Island

نویسندگان [English]

• Sousan Shirvani Moghadam ¹
• Sanaz Saeedi Mofrad ²

¹ M.A., Department of Urbanism, Mashhad Branch, Islamic Azad Uni., Mashhad, Iran.

² Assistant Prof., Department of Urbanism, Mashhad Branch, Islamic Azad Uni., Mashhad, Iran.

چکیده [English]

Physical development of cities is a dynamic and continuous process with which the horizontal and vertical
development happen. This development process leads to plenty of changes in physical features on the surface of the earth, released energy, air pollution, heat and as a result climate change in cities. One of the biggest threats in urban development which leads to urban climate change is heat island. This phenomenon arises from destroying the natural covering of the surface of the earth which gives its place to roads, buildings, factories, and other urban installations. This study is done based on the evaluation effectiveness of spatial distribution of population on urban climate change on heat island operation. For this aim, the evaluation effectiveness of spatial distribution in thirteen districts in Mashhad, entropy relative coefficient is used and then the highest level of heat island by using Oke Model is calculated. Results of hierarchical cluster analysis showed that there was a relative relationship between spatial distribution of population and the heat island intensity which in some districts is direct and in some others is reversed. A more exact study with Spearman Correlation Coefficient showed a direct relationship and absolute pure density of population with antecedent intensity of heat island.

کلیدواژه‌ها [English]

• Spatial Distribution of Population
• Urban Climate Change
• Heat Island